top of page

Kokborokno Mwthangwi Narakna Tei Kuchuk Karwthani Thakur Radhamohan Debbarma Ni Chubachu Belai Kotor

Updated: Apr 3, 2021

Kokborok kok sanairokni bisingo puila Kokborok swimungo yak rinai eba bijap swinai wngkha Thakur Radhamohan Debbarma. Bubagra nukhungo tongwi, torwi Kokborokno hamjaknai, sanai tei kokrwbai hamjaknai elem kwrwngrokni bisingo Thakur Radha Mohan Debbarma khoroksa kuchuk beremni sinimung manjak athukiri.

Radhamohan Debbarma (1830/40-1911)

Bisi Chi Char-ra Thamchi bai Brwichini kwchar jorao Aguli Krishnanagarni Thakur Nukhungo Achaio Radhamohan Debbarma. Buphani mung wngkha Thakur Ramdulal Debbarma tei bumani mung wngkha Anangamoyee Debbarma. Radhamohan Thakurni achaisong kwrwile hwnwi manya Bwta khoroksa tongo Madan Mohan Debbarma tei Nukhungo Bebagwi Khorokbrwi tongmani saui manjago. Radhamohan Thakurni Achaima bisi sal Saui manjaliya tamokhe ingreji 1830-40 bisi kwcharono achaikha hwnwi kha khwlaijago. Tei Thwima sal saui manjakha Radhamohan Thakur thwijakha Ingreji 1910 bisini 11th salmario.


Thakur Radhamohan Debbarmano chwng swkang puila Kokborok kokrwbaini bisingtwise ganaokhe siniui manlaigrao. Tamoni hwnkhe Kokborok kokrwbaini Laibumao Kokborok sanairokni bising puila swimungo yak rinai, borom rijagwi tongnai khoroksa. Thakur Radhamohan Debbarma swikwrwng simiya wansok kwrwng tei elemgwnang borok hwnwi sinjimani bisingbo Bubagra Bir Chandra Manikyani Dorphangbo. Abono karwi Bubagrani binondiya bodolni bokhorok eba naikini khwlainai Montri okrabo wngkha. Swimungo belai yak kubuk tei bo swima-khwimano karwi Hoda, dophani bagwibo kwkrwk wansoknai tei mokol kaichomnai khoroksa. Tripura Ha naikolnai Bubagra bosong Tiprasa borok dopharokni mani kok kokborok. O kokborok kokno twiwi kuchugu tisana tei phwrwngna bagwi bubagrarokni thani sak nangyani mari nukjakphano Radhamohan Thakur Kokborokno bwskango twlangnani, mwthangwi toninani, kubun kokhaikhe sinijagwi manrwnani bini imang. O imang tongmabaino bo 1900 ingreji bisio Radhamohan Thakur puila 'Kok-Borok-Ma' mungwi kokma bijap kangsa swiwi karijakha.


Thakur Radhamohan elem kwrwng wngwi manmani abo wngkha Bubagra Bir Chandra Manikyani mokolo tomung kaham tei koinene ma pha kwrwi chwrai wngmabaise Bubagrani khairokmao sep rwjagwi baithangno sijak, nukjakkhe baithangno songsai manjamani. Tei bo bini elemno samungo phwnangna bagwino wansokmatwi khwlainanibo mukthango tubukha. Thakur Radhamohanni jorarogono Bubagra Nukhungo Mani kok borokrokno elemgana khwlaimanirok nukjagwi tongkha.


Tripura Hani kok Kokborokno Haphangni kok hwnwi gosimung rwjakyani kokle hakchalni koksikho Nuyungmaose Kokborok sajakya wngmarok nukjakha. Tei kokborok kokno twiwi wansoknai, chernai, mwthangwi tonnani bagwibo khoroksa borok kwrwi wngbaikha. Aborokno nuguino Radhamohan khoroksa Tiprasa tei Mani kok Kokborok sanai, hamjaknai wngmabai Kokborokno mwthangwi narakna bagwi bijap tei kokborok sana loi khwlainani bini samungo mansak sak tharjakha.


Radhamohan Debbarmani Swijak Bijaprokni mung wngkha-

KOK-BOROK-MA:

Kok-Borok-ma (Troipur byakaran) o bijap swiwi karijakkha Ingreji 1900 bisio. Sapoknai wngkha Kumillani "Choityanna-jontra"ni shri Aphajaddin Ahammad. O Bijapni chengsamungo khorang Gothokrimung pher bai sakmang kaisa kokborok kokthaini kokmung juda juda wngo a wngdalno twiwino oro tisaui phunukjakha. Tei khorang kuchuk Hache githokmungbai kokthai thaisani wngmung phunukjakha abono karwibo khorang kuchuk gothokjak kokthaini sakao 'Mari'(-) bokna bagwi sajakkha.


TROIPUR KATHAMALA:

Radhamohan Thakurni 'Troipur Kathamala' bijap ingreji 1906 bisio sapogwi karijakha hwnwi saui manjago. O bijapno jottoni bagwi Swrwng bijap eba kokrwbai bijap hwnjago, tamoni hwnkhe bijapni swimungo nugui mano Kokswlaimung, Kothoma bwsa, tei Rwchapmunrok khopjak.


TROIPURA BHASHAR BHIDHAN:

Thakur Radhamohan Debbarmabai swijak Troipura Bhashar bhidhan bijap 1907 Ingreji bisio sapogwi karijakkha. Saui manthai Omono puila kokborokni Kokrwbam. Bo 'Kok-Borok-Ma' bijap o swima ahaino bini o bijapni chengsa mungobo Tripura hasteni laibuma kwcham, hasteni ari kwcham, oroni borokrok tei borokni kok kokborokno twiwi swijakkha.


Swimungni paithago sana thangkhe Kokborok sanairokni bisingobo Radhamohan Thakurhai Kokborokno Hamjaknai, Swikwrwng, Elemkwrwng, Wansok kwrwng, Swikwrwng kwbangma tongmani nukjago, abohaino borokni samung humungrokno, langma kothomarokno bwskango swiwi narakna nangnai tei bolaina nangnai. Ahaikheno khoroksa tei khoroksani langmani kothomano silaima bisingtwi chini Thangsungni Langmao kha bachamung, khairokmung, phan manmung achaiwi teibo lama kahamo yapiri seui manlainai hwnwi kha khwlaio.


Bibliography:

1. Debbarma, Karabi.1995.Thakur Radhamohan Debbarma: Jibon o Samagra Rachana.Agartala.Radhamohan Thakur Akademy.

2. Tripura, Dharinjoy.2016.Laibumani Ario Tripura Hani Athukirirog.Khumulwng.Language wing.

3. Debbarma, Naresh Chandra.2014.Kokborok kokrwbai.Agartala.Akshar publication.


O kokbwkhal swnamjakha Adivasi Awaaz projectni bwkhaktwi, Misereor tei Prayog Samaj Sevi mothani chubamungbai.

bottom of page