top of page

Garia Mwtai No Jamatia Rok Bahai Khe Kwthar Wa Bai Swnaam, Phaidi Saimanlainai

Updated: Mar 23, 2021

Bharat Hakotoro kaisa chikonsa haste wngkha Tripura. Oro kwbangma basongno tongo tei boni bisingo hukbar khaiwi chanai nw kwbangkuk hinwi manu. Kokborok kok sanai bisingo Jamatia bosong bw kaisa. Jamatia rok bisi brum brum no Garia Mwtai kailaiwo. Garia Mwtai no jotto Jamatia no baba hinoi naayo tei bini hamari bai no kaham kwrwng tongo hinoi gosiwo. Bwini haste ni mwtai rok khe haa (clay), plaster, eba marble bai swnaamjaago. Garia mwtai no khe Tripura hasteni waa bai swnamjago. Phaidi tini silai nai, bahaikhe Garia Mwtai swnamjaak.

Jamatia rokni maamblaisai mwtai kotor hinkhe Baba Garia. Photos by Kamal Jamatia

Jamatia basong ni kaisa laibuma bai kwrwng jak motha kwcham ung kha borok ni Jamatia Hoda. Tabuk jora ni Hoda okra wngkha Pulindra Kumar Jamatia. Bo nw Jamatia bosongno naikolo. Hoda okra ni samatwi 500 bisi ni sai kwbangkwk Jamatia Hoda khawi phailai jakha - Tei Garia mwtai roma hinkhe 430 bisi ungui thang kha, je Bubagra song yachak nama jora twi.

Waa taannani swkang Ochai twi sirga riwoi khulumgrawo waa no kwthaar khaina bangwi

Jamatia rok ni kami bwrwng nw kaisa luku khajak, moyal bwrwng nw khoroknwi Panchai tongo, haikhe nw Hoda haphang khaiwo. Teibo khorok nwi Hoda Okra tei khoroknwi kherphang bw tongo. Baba Garia bw khoroknwi no tong jao khoroksa biya gunang tei khoroksa biya kwrwi. Kherphang Khoroknwi nw kainwi thaio Mwtai kotor Baba Gariano pujiwi tongo salbwrwng nw. Hari buisu ni salo hinkhe jotto Jamatia bosongrok kuthum laiwi palai laio mwtai kotor Baba Garia no.

Mwtai ni waa tannani thangphuru Ochai tei Garia kormi bodol rok bolongo thanglaiwo

Kwthar khaiwi Baba Garia no swnaamnani bangwi nango wathwi wa kwthar. Garia Puja ni salsa swkang Garia mela eba Garia Ter ni sal dipor jorao mwtai swnawani bangwi wa kwthar tanjago. Garia mwtai ni mang swnam thanio kwbangkuk wa samung naango. Kwthar wa taannani bangwi kwbangma raida tei kerwgwi samwng ma tango. Wa taanphuru khoroksa ochai nango - bono chuba nai rok ung kha Garia karmi bodal rok. Kherphang kami eba Garia tongmani kamio wathwi wa bosong kaham maya hinkhe bwini kamio phanu kwthar Garia swnam na bangwi wa tanwi manao. Ochai ni logiwo waa tanna thang nai rok bo joto no yathei juta kwrwi khaiwi ma thango. Wa tana swkang bw waani puja ma riwo tei ochaini yago kwthar lota o bw twi kwthar khogwi ma tobowo. Ochai, kormi, tei horsini tong eba Garia nio tongnai rok wa taanui phaimani yakulo, kwbun kami ni luku rok mwtai ni yathei sunaa muchukhe mwtaini yathei subai mani nukjago.

Waa no swnambai porei kwthaar ri chumriwo

Kaitham waa kwthar taan mani yagulo bono bangchaio tabowi mwtai balnai kaitham ni bising bomo mwtai swnam jak nai siniwi manao. Banchaio rai bai mwtai rap mani yakulo khe bono sarigo mwtai ri swma thaio eba chuk-chalao twlangwi kwthar khaiwi Baba Garia nw ri rok chumrajago eba mango ri rok thepa jago.


Tei ni dino phun aichok toksa tokmili pwngna cheng kheno mwtai kotor Baba Garia ni puja kotor chengo - oro Hasteni joto basong ni luku rokno phaima nwk jago. O jorao no kami ni borok rok khe dogaar, tailam, tei rondok rogo khuthurang karogwi phai laijao sirisiti ni simi no.


Garia mwtai Jamatia basong simi kailai ya - Debbarma, Reang, Kalai, Murasing, Tripura joto kailaiwi phailaio. Kisa misa raida rok pher lai mani nwk jakphanu puja kotor khe Hari-buisu ni jora nw Garia kalai laio.


O kokbwkhal swnamjakha Adivasi Awaaz projectni bwkhaktwi, Misereor tei Prayog Samaj Sevi mothani chubamungbai.

bottom of page