top of page

Wa Wabna Rwngma Bai Tiprasa Rok Tamo Tamo Manui Swnaam Silainai

Uttar purvanchal ni chikonsa haste Tripura Hukumu-mukumu bai chwnajak. Kwcham jorani simino o hasteo tongnai Tipra dophani lukurokle wansuk kwrwng baithangni Tangmung-Twimung, Tongmung-Chamung, Wamung-Takmung, Kanmung-Chummung bai mwchangjak. Tipra dophani langma huk bai gwdaljak. Hugo tongmani Gairing ni simi chengwi nangmani manwi-khwnwi rok kwbangkukno Wa ni eba Wa bai swnamjak. Wani swnamjak mwnai-khwnwi rokno tabuk Tipra dophani lukurokni hukumu-mukumuni mari wngwi tongrwkjak. Abohai waa bai swnamjak manwi rokno chwng sinioi narwkthai. Wani swnamjak manwi-khwnwi rok wngkha-

Gairing : Tipra bosongni Langma, Yaphang-Yarwng, Hukumu-mukumu bebakno Huk no kitingwi. Hugo tongwi Mai,Muikwthwng-Thaikwthwng khwlaina bagwi tangjago Gairing. Tongthai nok bai Huk kisa hakchal wngma bai Hugo tongwi lelana bagwi Wa bai khwlai Gairing naithothok tei chuksoro khe tangjago.


Majang : Majang wngkha rirokno khatioi tonijaknai kaisa manwi. Kisa kuchuk khe dwkhwi bai khachioi aro Rijai, Ritrak, Kobong rokno tonijago. Chuchu songni khugo khwnama khe agini jora chamri tunuina thangphuru logio thangnai rok aichugo bachai wathwi wa bai Majang waoi ma kabuo hino sal kasaya swkang.


Khuturuk : Tipra dophao kwcham jorao hamjwk rohorkhe khuturuk rohorjago Risa, Rignai, Kutai, Duti akorokno khatioi tonina bagwi. Khuturuk no Wa-milik wa bai kesengkhe kiting khonwi tomoro moro khe wajago rio nabar nangwi manai twikhe.


Japa : Japa Bwsa manwi Rangchak-Richak, Ganthi-Bala,Wakhum-Toya rokno daoi khatioi tonina bagwi. Bini goron hwnkhe tabukni Modern Bag by kosol.

Wa bai swnamjak Langa. Source: Tripura State Tribal Museum

Langa : Langa chini langmao belaikhe nangkukmani. Huk eba Haba,Hati,Gati rogo thangphuru Muikwthwng-Thaikwthwng, Gola-Tilok, Som,Moso,Berma akorok no kwrwngsa khe khorogo horwi manwi no twina bagwi wajago Wa-milik wa bai.


Dingra : Huk o Mai munkhe Mai no Dingrao daoi nogo tubujago. Huk ni Mai mankhe langao daoi kwbang mari ni Mai tubuna nango hwnwi Langa ni sai kisa kotor khwlai Dingra Wa bai waoi swnamjago.

Bailing : Bailing wngkha Mai chokgwi Maichwlam saijaknai kaisa kiting khai Wandal Wa bura bai waoi Rai bai rabwi swbamjago. Bailing chini salbrumni langmao belaikhe nangmani manwi.


Hatrai : Mai-Muimunkhe thapani karioi Maitwk-Muitwk no berana bagwi tei Gola -Langi berathani kwchana bagwi Warwk chirwi kithing khe khonwi swnamjago.


Waying : Agi chini borok rok Huk-Haba ni samung bai gwdaljak wngma bai cherai bwsano Bibi-Bwta eba Chuchui-Achu song khilioi muthuna bagwi Wa ni naithok khwlai Waying wajago. Rangchakni Waying Rukphaini buduk hwnwi khilioi o Wayingo muthujakkhe cherai bwsa rok mwktrwi thangma kha siya.


Lakhu/Patwla : Lakhu bai Patwla kwnwi ni goron sollaya phiya kwnwino Huk-Haba ni samung tangphuru watwi tei satung bai katina bagwi wani waoi swnamjago.


Kasleng : Mai, Mogodam, Denta, Siping, Maisi akorokno Hugo sarna bagwi Kasleng wajago. Chango kasleng khaoi chini bosongni lukurok Hugo Muikwthwng-Thaikwthwng ni bwchlwi saro.


Phura/Ura : Huk ni maino sunani bagwi Phura no samungo phwnangjago. Kaisa phurao 7kg eba 7.5kg mai chago. Ura hwnkhe Mai lam nani tei manwi rok rwkanani bagwi samungo nango. Phura bai Ura kwnwi no Wa chirwi Warwk bai swnamjak tei kwnwi ni goron bo solaima.


Dol : Huk-Haba ni Mai mankhe bisi ni Maino Mayam nogo Dol eba Kariya khatioi daoi tonna bagwi wajago. Dol kitingni kotorma kuchuk khwlai swnamjago.


Chakhwi khok : Tipra bosongni Mui Okra wngkha Chakhwi. O Chakhwi no songna bagwi Wa chirwi waruk ni Chakhwi khok swnamwi Thapla ni Chakhwi tolwi Chakhwi songjago.


Sobam : Ri Thanti tak phuru nangkukmani manwini bising kaisa manwi wngkha sobam. Chini bosongni bwrwirok kwcham jorani simi naithothok Bwthai-Bumul sarwi Rignai-Risa, Duti-Kutai rok yak bai Ri Thanti tagwi chumlai phaimani bumul tabukbo chini bosongni sinimung wngwi tongo. Sobam Wa bai wajak Ri tak phuru phikung tolao tonwi Ri Thanti takjago.


Tipra bosongni Hukumu mari gwnang manwi rok tabuk twrwk twrwk khe kwmaoi tongkha hwnwi saoi mano kwtal jorani kwtal tong grwng bai gwdalma bagwi. Swkango wani swnamjak manwi rok chini salbrumni langmani bagwi belaikhe doro. Tabuk kwtal jorao haphangni luajimungbai chwng wani swnamjak manwio mankha-Wa ni Biscuit, Mairum, Bottle,Laptop stand,Wa laini cha akorok. Babaisa bwkhaktwi sana thangkhe o kwtal jorao chwng kwbangma manwi-khwnwi rok mankha jerokno chwng kwlai khe samungo phwnangwi mano. Phiya chwng jeswk bo kwtal jorabai gothogwi tongbo kwcham no pok nani kokya. Tamoni hinba a manwi-khwnwi rok chini sinimung se abono chwng romwi eba khatioi narwkthai.


O kokbwkhal swnamjakha Adivasi Awaaz projectni bwkhaktwi, Misereor tei Prayog Samaj Sevi Sansthani chubamungbai.

bottom of page